در بازار جهانی فولاد، پایبندی به استانداردهای بین المللی برای تسهیل تجارت و تضمین کیفیت محصول در سراسر مرزها بسیار مهم است. صنعت فولاد ایران به عنوان یک بازیگر مهم در این عرصه، استانداردهای میلگرد خود را با نام آج ۴۰۰ و آج ۵۰۰ تعیین کرده است. با این حال، با افزایش تقاضای جهانی برای محصولات فولادی، به ویژه در پروژه های ساختمانی و زیرساختی، همسو کردن استانداردهای میلگرد ایران با معیارهای بین المللی برای دسترسی به بازار و رقابت پذیری هر روز اهمیت بیشتری پیدا می کند. در این مقاله و مقاله بعد به بررسی و مقایسه میلگرد آج 400 و آج 500 با استانداردهای جهانی می پردازیم تا بتوانیم قابلیت تطبیق میلگردهای ایرانی با بازارهای جهانی را ارزیابی کرده و فرصت های صادراتی بالقوه برای تولیدکنندگان ایرانی را روشن سازیم.
همسو شدن با معیارهای جهانی، نه تنها دسترسی به بازارهای صادراتی را گسترش می‌دهد، بلکه اعتبار ایران را در زمینه کیفیت و قابل اطمینان بودن تولید فولاد در عرصه بین المللی افزایش می‌دهد. به طور خلاصه، این مقاله به عنوان راهنمایی برای پیمایش استانداردهای بین المللی برای تولید و صادرات میلگرد عمل می‌کند و مسیرهایی را برای افزایش رقابت پذیری و گسترش بازار صنعت فولاد ایران ارائه می دهد.
اهمیت تبعیت از استانداردهای بین المللی برای صادرات
برای صادرکنندگانی که قصد دسترسی به بازارهای جهانی و ایجاد اعتبار در جامعه تجارت بین المللی را دارند، پایبندی به استانداردهای بین المللی از اهمیت بالایی برخوردار است. پیروی از استانداردهای شناخته شده، این اطمینان را ایجاد می کند که کالاهای صادراتی مطابق با انتظارات کیفی و ایمنی مصرف کنندگان و سازمان های نظارتی در کشورهای مختلف هستند. در صنایعی مانند تولید فولاد که عملکرد و قابلیت اطمینان محصول عواملی حیاتی هستند، مطابقت با استانداردهای بین المللی نه تنها پذیرش بازار را افزایش می دهد، بلکه خطرات ناشی از رد محصول و عدم رعایت مقررات را نیز کاهش می دهد.
علاوه بر این، همسو شدن با استانداردهای بین المللی، جا افتادن در زنجیره های تامین و ایجاد اعتماد بین شرکای تجاری را تسهیل می کند و در نتیجه دسترسی به بازار را در سطح جهانی افزایش می دهد. صادرکنندگان با نشان دادن تعهد به کیفیت و انطباق، می توانند از فرصت های نوظهور در بازارهای مختلف استفاده کنند و روابطی ماندگار با مشتریان و ذینفعان در سراسر جهان برقرار نمایند. از سوی دیگر، رعایت استانداردهای بین المللی به عنوان محرک نوآوری و بهبود مستمر در صنایع صادراتی عمل می کند، کارایی را افزایش می دهد و منجر به شکل گیری شیوه های کسب و کار پایدار می شود.
مرور کلی بر اصلی ترین طبقه بندی ها و استانداردهای بین المللی تولید میلگرد
دنیای تولید میلگرد در سطح بین المللی مجموعه ای از کلاس ها و استانداردهای متنوع را در بر می گیرد که ویژگی های مکانیکی و مشخصات میلگردهای تولید شده در کشورهای مختلف را تعیین می کنند. این استانداردها شامل طیف وسیعی از پارامترها می شوند، که از آن میان می توان به مقاومت تسلیم، مقاومت کششی، ازدیاد طول و موارد مشابه دیگر اشاره کرد. از مهم ترین استانداردهای بین المللی می‌توان استانداردهای سازمان هایی مانند ISO، استاندارد صنعتی ژاپن (JIS)، انجمن آمریکایی برای آزمایش و مواد (ASTM)، کمیته اروپایی استانداردسازی (EN) و موسسه استانداردهای بریتانیا (BSI) را برشمرد.
درک تفاوت های ظریف کلاس ها و استانداردهای اصلی تولید بین المللی میلگرد برای ذینفعان صنعت فولاد از جمله تولیدکنندگان، تامین کنندگان، مهندسان و تنظیم کنندگان ضروری است. ذینفعان با اطلاع از استانداردها و روندهای بین المللی، می توانند الزامات کیفی را به طور موثر مدیریت کرده، فرآیندهای تولید را بهینه سازی نمایند و از فرصت های جدید در بازارهای داخلی و بین المللی بهره برداری کنند.
مقایسه دقیق میلگرد آج 400 ایران با استانداردهای بین المللی
در این جا به بررسی دقیق شباهت ها و تفاوت های میلگرد آج 400 ایران با ویژگی های میلگردهای تولید شده در کلاس های مختلف استانداردهای بین المللی می پردازیم. این بررسی علاوه بر مقایسه کلیه ویژگی های شیمیایی و مکانیکی مشترک بین استانداردهای بین المللی و میلگرد آج 400 ایران، بخش هایی از این مشخصات را که قابلیت انطباق دارند نیز برمی شمرد و به ویژگی هایی که غیر قابل تطبیق هستند نیز اشاره می کند.
مقایسه کلاس های استاندارد ISO با آج 400
در خصوص کلاس های میلگرد نزدیک به آج 400 می توان از برخی از میلگردهای استاندارد ISO6935-2:2019 نام برد. برای مثال سه کلاس میلگرد B400A-R, B400B-R, B400C-R از لحاظ سایز، به جز سایزهای 18، 22 و 36 در کلیه سایزها مشابه میلگرد آج 400 تولید می شوند. این سه کلاس میلگرد از لحاظ مشخصات آج کاملا مشابه میلگرد آج 400 هستند. جالب است بدانید ترکیب شیمیایی این سه کلاس میلگرد دقیقا منطبق با ترکیب شیمیایی میلگرد آج 400 است. از همین رو ویژگی هایی از قبیل استحکام تسلیم، استحکام کششی و ازدیاد طول نیز میان این کلاس های میلگرد و میلگرد آج 400 مشترک هستند. از دیگر نقاط مشترک بین این میلگردها می توان به فرآیند استحکام دهی اشاره کرد که در هر دو گروه این روش، ترمکس است. این کلاس های میلگرد و میلگرد آج 400 حتی رواداری های مشابهی نیز دارند، البته شایان ذکر است که امکان عدم انطباق در رواداری طول شاخه ها وجود دارد.
سایر کلاس های میلگرد در استاندارد ISO6935-2:2019 که شامل B400D-R، B400DWR و B420DWR می شوند، نیز از لحاظ سایز، به جز سایزهای 18، 22 و 36 در کلیه سایزها مشابه میلگرد آج 400 تولید می شوند. مشخصات آج میلگرد 400 به گونه ای است که الزامات مورد نظر برای آج در کلاس های این استاندارد را برآورده می کند. اولین نقطه ای که در مشخصات این سه کلاس، تفاوت با میلگرد آج 400 وجود دارد، ترکیب شیمیایی است. حداکثر کربن مجاز در این سه کلاس 0.3 است که کمتر از حداکثر کربن 0.37 برای میلگرد آج 400 است. مانند کلاس های میلگرد B400A-R, B400B-R, B400C-R امکان عدم انطباق در رواداری طول شاخه ها در این کلاس های میلگرد نیز در مقایسه با میلگرد آج 400 وجود دارد.
مقایسه میلگرد آج 400 با کلاس های استاندارد JIS
از کلاس های میلگرد دیگر که به آج 400 نزدیک هستند می توان از برخی از میلگردهای استاندارد JIS 3112: 2020 نام برد. برای مثال ، یکی از مشخصه های میلگردهای کلاس SD 390، که با میلگرد آج 400 متفاوت است قطر فک خمش است که در این کلاس معادل 2.5d است. میلگردهای این کلاس از لحاظ سایز نیز، به جز سایزهای 7/12، و 1/19 در کلیه سایزها قابلیت تطابق با میلگرد آج 400 را دارند. این کلاس میلگرد از لحاظ مشخصات آج مشابه و در برخی موارد نیز قابل انطباق با میلگرد آج 400 است. به جز حد بالایی استحکام تسلیم که متفاوت ولی قابل تطبیق دادن است، حد پایینی استحکام تسلیم، استحکام کششی، ازدیاد طول فرآیند استحکام دهی و رواداری طول شاخه در میلگردهای این کلاس و میلگرد آج 400 مشترک هستند. تنها در یک مورد از ارقام مربوط به رواداری های وزن واحد طول در قطرهای بالاتر و مساوی 29 بین میلگردهای این کلاس و میلگرد آج 400 تفاومت وجود دارد، که این مورد نیز قابلیت تغییر و مشابه سازی را دارد. در بررسی ترکیب شیمیایی کلاس SD 390 از این استاندارد با میلگرد آج 400، یک تفاوت غیرقابل تطبیق وجود دارد که شامل میزان کربن معادل است.
مقایسه کلاس های استاندارد ASTM با آج 400
کلاس Grade 60 (420) در استاندارد ASTM A615: 2022 و کلاس Grade 60 (420) در استاندارد ASTM A706: 2022 نیز شباهت ها و تفاوت هایی با میلگرد آج 400 دارند. به جز سایزهای 12.7 و 19.1 سایر سایزها ر این دو کلاس از این دو استاندارد قابلیت تولید مشابه میلگرد آج 400 را دارند. مشخصات آج این دو کلاس در این دو استاندارد کاملا مشابه میلگرد آج 400 است. در خصوص ترکیبات شیمیایی نیز به جز میزان کربن در کلاس Grade 60 (420) از استاندارد ASTM A706: 2022، سایر عناصر در این دو کلاس از این دو استاندارد با میلگرد آج 400 مشابه هستند. در بررسی سایر ویژگی های این دو کلاس میلگرد از این دو استاندارد از قبیل استحکام تسلیم، استحکام کششی، ازدیاد طول، فرآیند استحکام دهی و رواداری وزن واحد طول می‌توان مشاهده کرد که کلیه ویژگی ها مشابه میلگرد آج 400 است و حتی امکان تطبیق رواداری طول شاخه ها نیز وجود دارد.
مقایسه میلگرد آج 400 با کلاس های استاندارد TS
از جالب ترین مقایسه ها می توان به میلگردهای کلاس S420، B420B و B420C از استاندارد TS 708:2016 که استاندارد کشور ترکیه است و میلگرد آج 400 اشاره کرد. تمامی مشخصات این دو گروه از جمله مشخصات آج، استحکام تسلیم، استحکام کششی، فرآیند استحکام دهی، رواداری وزن واحد طول و رواداری طول شاخه مشابه یکدیگر است. تنها وجه تمایز آنها در میزان کربن کلاس های B420B و B420C در مقایسه با میلگرد آج 400 است. در این مقایسه حداکثر کربن مجاز در این دو کلاس 0.22 و کمتر از حداکثر کربن 0.37 برای میلگرد آج 400 است.
کلام پایانی
با بررسی و مقایسه استانداردهای میلگرد آج 400 ایران با استانداردهای بین المللی، شاهد تفاوت ها و شباهت هایی بودیم. برای تولید میلگردهایی مشابه استانداردهای جهانی، می توان بخش قابل توجهی از این تفاوت ها را با مشخصات این استانداردها تطبیق داد. به این ترتیب، می‌توان صنعت فولاد ایران را بهبود بخشید و به رشد صنعتی و افزایش قابلیت رقابتی در بازار جهانی کمک کرد. این اقدامات به تولیدکنندگان فولاد ایرانی فرصت های صادراتی بیشتری در پروژه‌های بزرگ ساختمانی و زیرساختی فراهم می‌کند و اعتبار صنعت فولاد ایران را در بازارهای بین المللی تقویت می‌کند.
