در سازه‌های بتنی برای افزایش مقاومت کششی از میلگرد یا آرماتور استفاده می شود. میلگرد A4 نوعی میلگرد مقاوم است که استفاده از آن در ساختمان‌سازی می‌تواند تاثیر زیادی در هزینه های شما داشته باشد. در این مقاله قصد داریم به معرفی میلگرد A4 فولاد بافق بپردازیم. برای آشنایی با مزایا و ویژگی‌های این محصول 15 دقیقه با ما همراه باشید.
میلگرد A4 چیست؟
میلگرد A4 در رده میلگردهای مقاوم در برابر کشش قرار می گیرد. در استاندارد 3132 ایران مانند همه استانداردهای میلگرد دنیا، میلگردها را بر اساس استحکام نامگذاری می کنند. اصطلاح میلگرد A4 اصطلاحی است که از زمان رواج استاندارد GOST 10884 روسیه در ایران متداول بوده است. میلگرد A4 همان میلگرد آجدار با آج ۵۰۰ و ۵۲۰ است. این اعداد نشان دهنده حداقل مقاومت تسلیم بالایی این نوع میلگرد بر حسب مگاپاسکال هستند. منظور از حداقل مقاومت تسلیم بالایی، نقطه ایست که پیش از آن میلگرد در تست کشش به حالتی می رسد که دیگر قابلیت برگشت به شکل اولیه خود را ندارد. میلگرد A4 مطابق استاندارد ملی ایران، نوعی میلگرد ساختمانی است که با توجه به نوع شمش به کار رفته کربن متوسطی داشته و به علاوه، به دلیل سطح سخت و مغز نرم، از انعطاف پذیری مناسبی برخوردار است. میلگرد A4 در میان سایر آرماتورهای موجود در ایران بیشترین استحکام را به خود اختصاص می دهد. در صورت استفاده از میلگردهای A4 در ساخت و ساز، به میلگرد کمتری نیاز خواهد بود و در نتیجه، میزان خرید میلگرد و هزینه نهایی کاهش می یابد. این امر همچنین باعث افزایش فضای مفید ساختمان و بالا رفتن سرعت آرماتوربندی پروژه می شود. استفاده از این میلگرد در پروژه های عمرانی با توجه به استحکام و صرفه اقتصادی رو به افزایش است.
میلگرد A4 چه شکل ظاهری دارد؟
در میلگردهای آج 500 و 520 یا همان میلگردهای A4 آج های عرضی و دوکی شکل در دو طرف آج طولی و به صورت چهار، نیم مارپیچ به شکل هفت و هشت و با زاویه بزرگ تر مساوی 35 درجه و کوچک تر مساوی 75 درجه مطابق شکل زیر هستند. شکل ظاهری این میلگرد با توجه به نحوه قرارگیری آج های عرضی، کاملا متفاوت از میلگرد A3 است. آج‌های میلگرد A3 به صورت جناغی در طول میلگرد قرار می گیرند در حالی که آج های میلگرد A4 همان طور که گفته شد به شکل هفت و هشت هستند. یکی دیگر از نام هایی که میلگرد A4 در بازار با آن شناخته می شود، میلگرد آج مرکب است. ما در فولاد بافق به کمک دستگاه های پیشرفته تراش اتوماتیک، با دقت بسیار بالا و مطابق با استاندارد ابتدا غلتک های لازم برای پیاده سازی این آج ها را می سازیم و سپس آج ها را روی میلگردهایمان پیاده و علامت اختصاری مجتمع فولاد بافق را نیز روی آن ها به شکل BMISCO حک می کنیم.
C: گام آج میلگرد A4
بخوانید: میلگرد A4، مستحکم و مقرون به صرفه
میلگرد A4 چه ویژگی های شیمیایی دارد؟
ویژگی های میلگرد A4
طبق استاندارد، مشخصات میلگرد A4 (ترکیب شیمیایی و ویژگی های کششی) به صورت زیر است:
حداکثر مقدار مجاز عناصر در ترکیب شیمیایی شمش تولید میلگرد A4
کربن معادل: کربن معادل، معیاری برای سنجش محتوای کربن در یک آلیاژ است که به صورت درصد بیان می شود. کربن معادل با افزودن اثرات سایر عناصر آلیاژی به اثر کربن محاسبه می شود. کربن تاثیر قابل توجهی در استحکام، سختی و سایر خواص آلیاژ دارد.
ویژگی های کششی میلگرد A4 (تنش تسلیم میلگردA4 )
میلگرد A4 چه مصارفی دارد؟ کاربرد میلگرد A4 در کجاست؟
کاربرد اصلی این میلگرد در ساخت بتن مسلح است. میلگرد A4 در ساختمان سازی هم از نظر اقتصادی به صرفه است و هم در این صنعت آسیب کمتری به محیط زیست وارد می کند. میلگرد A4 قابلیت استفاده در بیشتر مراحل ساخت یک ساختمان به جز دیوارهای برشی و قاب‌های خمشی/چرخشی را دارد. در حال حاضر تولیدات میلگرد کارخانه های فولادسازی کشور بیشتر از نوع A3 هستند تاA4 ، زیرا میلگرد A4 همچنان مصرف کمتری نسبت به میلگردA3 دارد و در صنعت ساخت و ساز کشور بیشتر در ساخت سازه های عظیم و سنگین از آن استفاده می شود.
با این حال در ساختمان های عادی و سازه های بتن آرمه نیز بر حسب نیاز و با در نظر گرفتن امتیازات این محصول می توان از میلگرد A4 استفاده کرد. پیش بینی می‌شود با توجه به مزایای فوق‌العاده و کاربردهای گوناگون میلگرد A4 نسبت به میلگردA3 و همچنین دیگر انواع میلگرد به تدریج این میلگرد بیشتر و بیشتر مورد توجه قرار گرفته و در اغلب ساختمان‌ها از آن استفاده شود، چرا که این نوع میلگرد می‌تواند در عین افزایش استحکام سازه، هزینه پروژه‌های عمرانی را کاهش دهد که این مزیت قابل توجهی در بازار آهن آلات ایران (که با نوسانات قیمتی شدیدی مواجه است) محسوب می شود.
بخوانید: کاربرد و نقش انواع میلگرد در پروژه‌های بزرگ عمرانی و صنعتی
تفاوت میلگرد A4 و A3 در چیست؟
علاوه بر آنچه در خصوص تفاوت های ظاهری دو نوع میلگرد A4 و A3 گفته شد، این میلگردها از لحاظ کاربرد و ویژگی هایی از قبیل استحکام کششی و خم پذیری نیز تمایزهایی با یکدیگر دارند. اگر چه از هر دو میلگرد آجدار A3 و A4 در ساخت ساختمان‌های مختلف و سازه‌های بتنی استفاده می‌شود، خواص مکانیکی متفاوتی دارند. به طور مشخص، میلگرد A4 استحکام کششی و استحکام تسلیم بیشتر و در مقابل انعطاف‌پذیری و خمش کمتری نسبت به میلگرد A3 دارد.
میلگرد A3 فولاد بافق
میلگرد A4 فولاد بافق
فرآیند تولید میلگرد A4 چیست؟
در تولید میلگرد A4 نیز از روش ترمکس استفاده می شود که از نتایج پیشرفت فناوری نورد است. در این روش یک فرآیند ترمومکانیکی در ساخت میلگرد نقش دارد و درجه حرارت و سرعت کاهش دما به طور دقیق کنترل می شوند. عبور میلگرد با دمای بالا از درون محفظه ای که آب با فشار زیاد روی آن پاشیده می شود، با سرعتی بالا و سپس سرد شدن ناگهانی، نظم اتم ها را در سطح میلگرد تغییر داده و سبب ایجاد لایه ای روی بدنه میلگرد می شود که اصطلاحا به آن مارتنزیت می گویند. استحکام میلگرد نیز به دلیل وجود ساختار مارتنزیت در سطح میلگرد است. به این ترتیب، میلگردهایی با استحکام بالا و در عین حال، انعطاف پذیر تولید می شود.
پس از خنک شدن سریع سطح میلگرد در فرآیند ترمکس، میلگردهای با مغز گرم و سطح خنک تر روی بستر خنک کننده قرار می گیرند. گرمای مغز میلگرد باعث تمپر شدن «بازپخت» لایه مارتنزیت سطح میلگرد می شود. فرایند بازپخت، تردی و استحکام را کمی کاهش می‌دهد و در عوض انعطاف پذیری را افزایش می دهد. لازم به ذکر است که میزان کربن متوسط در فولاد به کار رفته در تولید این میلگرد نیز در انعطاف پذیری آن موثر است. میلگردهای A4 آج 500 از شمش های فولادی با کربن متوسط (کربن ۰.۳۲ تا ۰.۴) ساخته می‌شوند. حداکثر کربن معادل نیز در میلگرد A4 آج ۵۲۰ برابر با ۰.۶۱ است. کربن معادل (CE) پارامتری است که با استناد بر آن، خواص فولاد و چدن را درجه‌بندی می کنند.
بخوانید: شناخت انواع استاندارد میلگرد برای خریدی باکیفیت و متناسب با سازه
برش مقطعی میلگرد فولاد بافق
در تولید میلگرد A4 از چه استانداردی پیروی می‌شود؟
مهم ترین عامل تعیین کننده استاندارد تولید میلگرد A4، استحکام کششی آن است که توسط دستگاه‌های پیشرفته در آزمایشگاه سنجیده می‌شود. این پارامتر به دلیل کاربرد اصلی میلگرد به عنوان تسلیح کننده بتن در استحکام و مقاومت سازه بسیار موثر است و برای اطمینان از اینکه محصول نهایی استحکام کششی مورد نظر را برای استفاده در ساختمان دارد، اندازه گیری و انطباق آن با استانداردهای 3132 در فرآیند کنترل کیفیت بسیار حائز اهمیت است. میزان استحکام کششی میلگرد در آزمون‌هایی از قبیل آزمون کشش، محاسبه و انطباق آن با استاندارد بررسی می‌شود. در فولاد بافق این آزمون با استفاده از دستگاه آزمون کشش و فشار با ظرفیت 100 تن به همراه سنسور محاسبه درصد ازدیاد طول با دقت بسیار بالا انجام می شود.
استاندارد GOST 10884 روسیه، یک استاندارد قدیمی است که در آن انواع میلگرد به دسته های A1 تاA4 تقسیم می‌شوند. در ایران همچنان اغلب دست‌اندرکاران میلگردها را بر همین اساس می شناسند. این میلگردها طبق استاندارد ملی ایران نیز طبقه بندی شده اند. طبق استاندارد ملی ایران میلگردهای A4 با نام های میلگرد آج 500 و آج 520 معرفی می شوند. سازمان ملی استاندارد ایران، همگام با استانداردهای معتبر جهانی، استفاده از میلگردهای A4 را تصویب کرده است. مطابق استاندارد 3132 روی تمامی میلگردهای آجدار از جمله میلگرد A4، حین فرآیند نورد باید نام یا علامت تجاری شرکت، کد فرآیند تولید و کد علامت مشخصه میلگرد درج شود. برای مثال روی میلگرد A4 فولاد بافق حروف S و T به ترتیب نشان دهنده آج 500 و روش ترمکس هستند.
مطابق استاندارد فوق و به‌طور کلی ویژگی‌های ظاهری (طول و کیفیت سطحی) میلگردهای آجدار از جمله میلگرد A4 باید به صورت آنچه گفته می شود باشد: انحنای موضعی میلگرد نباید از ۶ میلی متر در هر متر طول بیشتر شود و در کل انحنای کل یک شاخه نباید از حاصل ضرب طول شاخه در انحنای موضعی بیشتر شود. سطح میلگرد باید فاقد عیب تاخوردگی (روی هم افتادگی) باشد. همچنین وجود سایر عیوب موضعی مانند ترک، پوسته، برجستگی، فرورفتگی، حفره و ناخالصی غیرفلزی (آخال) که روی خواص مکانیکی (کشش و خمش) آن اثر منفی ایجاد می کند، مجاز نیست. برای میلگردهای آجدار، صدمات و نواقص موضعی منفرد روی آج ها به تعداد حداکثر ۳ عدد در هر متر طول، مجاز است.
بخوانید: راهنمای کامل شناخت میلگرد یا آرماتور؛ انواع، مشخصات و کاربرد
میلگرد A4 چه مزایایی دارد؟
به طور کلی، کاربرد میلگردهای A4 در پروژه های ساخت و ساز باعث:
- کاهش تعداد میلگردهای مصرفی و در نتیجه سطح مقطع ستون ها
- کاهش هزینه به‌دلیل خرید میلگرد به تعداد کمتر
- کاهش فضای طراحی، حجم اسکلت سازه و در نتیجه، افزایش فضای مفید بنا
- افزایش سرعت بتن‌ریزی و آرماتوربندی و پیشرفت پروژه
- کاهش آسیب‌های زیست‌محیطی به‌دلیل کاهش استفاده از مصالح ساختمانی
سخن پایانی
صنعت ساخت و ساز از صنایعی است که همواره با پیشرفت فناوری گام برداشته و اغلب فعالان این حوزه از به کارگیری فناوری های نوین استقبال می کنند. یکی از مهم ترین محصولات مورد استفاده در ساختمان سازی، میلگرد است که نقش مهمی در استحکام سازه نهایی دارد. در واقع هر چه دانش تولید این محصول بالا رود، می توان چشم اندازهای بهتری برای صنعت ساخت و ساز متصور شد. برای مثال با استفاده از میلگرد باکیفیت و دارای استاندارد بالا حتی می‌توان سازه را در برابر زلزله مقام تر کرد.
در چند سال اخیر انواع میلگردهای با استحکام بالا توسط کارخانه های فولادی مختلف در سرتاسر جهان به بازار معرفی شده اند. میلگرد A4 یکی از این محصولات است که استفاده از آن می تواند علاوه بر بالا بردن استحکام ساختمان، هزینه های پروژه را کاهش دهد. فولاد بافق نیز با تولید این نوع میلگرد و با رعایت بالاترین سطح از استاندارد توانسته است با افتخار خود را در اعتبار سازندگان سهیم کند.
امید است در سال‌های آتی میلگرد A4 بتواند سهم به سزایی از بازار داخلی ساختمان سازی را به خود اختصاص دهد. در صورت استفاده از میلگردهای A4 در ساخت و ساز، به میلگرد کمتری نیاز خواهد بود و در نتیجه، میزان خرید میلگرد و همان طور که گفته شد هزینه نهایی کاهش می یابد. همچنین باعث کاهش فضای طراحی سازه و افزایش فضای مفید ساختمان و بالا رفتن سرعت آرماتوربندی پروژه می شود.
